Tornado je nasilna oluja, karakteristična po obrtanju oblaka u obliku levka. Reč „tornado” potiče od španskog ili portugalskog glagola tornar, što znači „obrtati se”. Tornada se formiraju u olujama širom sveta, najčešće uz obale američkog Srednjeg Zapada („Aleja tornada”), kao i na jugu. Brojeći incidente, SAD pogađaju ovakve oluje češće nego bilo koju drugu zemlju.

Tornado nastaje zbog različitih fizičkih procesa u atmosferi, a za nastanak tornada je potrebno nekoliko uslova: nestabilnost atmosfere, mehanizmi podizanja, i vlaga u srednjim i donjim delovima atmosfere. U blizini tla nestabilna vazdušna masa je topla i vlažna, i relativno je hladnija u gornjim delovima atmosfere. Topli i vlažni delovi vazduha dižu se i sastaju sa hladnim i suvljim. Povećanjem vlage započinje jače kondenzovanje u kapljice vode i tada se energija (toplota) otpušta u okolni vazduh, što je dovoljno da uzlazno strujanje nastavi da se penje. Ovo se sve događa u Kumulonimbusu, najnestabilnijem i najopasnijem od svih rodova oblaka. Strujanje toplog vazduha se u oblaku sudara sa ostalim strujanjem hladnijeg silaznog vazduha i tada oblak počinje pokazivati vidljive rotacije koje se zbog sile teže pružaju do tla.

Tornado nosi sve pred sobom, a u zavisnosti od oluja u kojima nastaje može imati nezamislivu jačinu i trajati do sat vremena. U tom kratkom vremenskom periodu može razoriti ceo grad, pa čak i region.

Jačine tornada označavaju se po dve lestvice, i to po Fujita lestvici i/ili TORO lestvici.

 

Tromba ili pijavica je vrsta slabih tornada. Nastaju na sličan način kao i veliki tornado. To je jak vazdušni vrtlog u obliku surle ili levka. Spušta se iz donjih delova oblaka do tla, sa skoro vertikalnom ili iskošenom osom. Pijavice obično nastaju pri jakoj konvekciji leti ili u jesen iznad tople vodene površine (najčešće na moru). Reč tromba vodi poreklo iz italijanskog jezika, a znači vodeni stub. Javljaju se povremeno na Jadranu, obično nad morskom površinom, pa se sastoje od vodenih kapljica podignutih sa mora, ili iz kondenzovanih kapljica iz oblaka. Mornari i stanovništvo u primorju su bili oduvek upoznati sa ovom meteorološkom pojavom.

Danas se tromba sve češće javlja na kopnu, i to na mestima gde se nikada pre nije pojavljivala. Poslednjih godina tromba se često javlja i u mnogim delovima Evrope, na primer u severnoj Nemačkoj, kao i u Mađarskoj. Kada pijavice nastanu nad kopnom (kopnena pijavica), one sadrže prašinu i pesak.

Tromba sa vodene površine može skrenuti na kopno gde brzo nestaje, ali pre toga, s obzirom na veliku razornu moć, ruši krovove, lomi grane i čupa drveće, a dešava se i da pomera automobile. Pojava trombe je često praćena grmljavinom.

Prečnik joj je od 20 do 100-ak metara, i prosečno traje oko pola sata. Brzina vetra u pijavicama na Jadranu je do 80 km/h, dok je u Vojvodini po procenama očevidaca oko 60 km/h.